މި ޒަމާނުގައި ޓެކްނޮލޮޖީ ކުރިއަރަމުންދާ ދުވެލި ވަރަށް ބާރެވެ. އޭގެ ތެރެއިން އެންމެ ފާހަގަކޮށްލެވޭ އެއް ޓެކްނޮލޮޖީއަކީ ބްލޮކްޗެއިން ޓެކްނޮލޮޖީއެވެ. އަދި އެއާއެކު އުފެދިގެން އައި ކްރިޕްޓޯކަރަންސީތަކަކީވެސް މިއަދު ގިނަ ބަޔަކު ދަންނަ އަދި ބޭނުންކުރާ އެއްޗެކެވެ.
ބްލޮކްޗެއިން އަކީ ކޮބާ؟
ބްލޮކްޗެއިންއަކީ މައުލޫމާތު ރައްކާކުރުމަށް ބޭނުންކުރާ ޑިޖިޓަލް ލެޖަރ އެކެވެ. މިއީ ސެންޓްރަލައިޒްޑް ސިސްޓަމެއް ނޫނެވެ. އެހެންކަމުން އެއްވެސް އެކަނިވެރި ފަރާތަކަށް މުޅި ނެޓްވޯކް ކޮންޓްރޯލް ކުރެވެން ނޯވެއެވެ. މައުލޫމާތު ބްލޮކްތަކެއްގެ ސިފައިގައި އެކުވެ، ޗެއިންއެއްގެ ގޮތުގައި ގުޅި ލާމެހިފައި ހުރެއެވެ. ކޮންމެ ބްލޮކެއްގައިވެސް ކުރީގެ ބްލޮކްގެ ހޭޝްއެއް ހިމެނޭތީ މައުލޫމާތު ބަދަލުކުރުމަކީ އުނދަގޫ ކަމެކެވެ.
ކްރިޕްޓޯކަރަންސީ އަކީ ކޮބާ؟
ކްރިޕްޓޯކަރަންސީއަކީ ޑިޖިޓަލް ނުވަތަ ވާޗުއަލް ފައިސާއެކެވެ. މިއީ ސަރުކާރުގެ ބެލުމުގެ ދަށުން ނުހިނގާ، ބްލޮކްޗެއިން ޓެކްނޮލޮޖީގެ މައްޗަށް ބިނާވެފައިވާ ފައިސާއެކެވެ. މިސާލަކަށް ބިޓްކޮއިން، އެތީރިއަމް، އަދި ރިޕްލް ފަދަ ގިނަ ކްރިޕްޓޯކަރަންސީތައް މިއަދު ބޭނުންކުރެވެމުންދެއެވެ.
ކްރިޕްޓޯކަރަންސީގެ ފައިދާތައް:
- ޓްރާންސެކްޝަން ފީ ކުޑަވުން
- ސަލާމަތްކަން އިތުރުވުން
- ދުނިޔޭގެ ކޮންމެ ތަނަކުންވެސް ފައިސާ ފޮނުވުމާއި ބަލައިގަތުމުގެ ފަސޭހަކަން
- ފާޑުކިއުންތައް ކުޑަވުން (privacy)
ކްރިޕްޓޯކަރަންސީގެ ނުރައްކާތައް:
- އަގު ވަރަށް ބޮޑަށް އުފުލިގެންދިއުމާއި، ދަށްވެގެންދިއުން (volatility)
- ރެގިއުލޭޝަންތައް މަދުވުން
- ސައިބަރ ހަމަލާތަކުގެ ނުރައްކާ
- ބޭނުންކުރަން އުނދަގޫވުން
އެންމެ ފަހުގެ ޓްރެންޑްތައް:
މިހާރު އެންމެ ގަދަވެފައިއޮތް ޓްރެންޑްތަކުގެ ތެރޭގައި ޑީސެންޓްރަލައިޒްޑް ފައިނޭންސް (DeFi)، ނޮން-ފަންޖިބަލް ޓޯކަންސް (NFTs)، އަދި މެޓަވާރސް ފަދަ ކަންތައްތައް ހިމެނެއެވެ. ޑީފައި އަކީ މެދުވެރިއަކާ ނުލާ ފައިސާގެ މުއާމަލާތުތައް ކުރުމަށް ފަހިކޮށްދޭ އެއްޗެކެވެ. އެންއެފްޓީ އަކީ ޑިޖިޓަލް އެސެޓްތަކުގެ ޔުނިކް އައިޑެންޓިޓީއެއް ދައްކުވައިދޭ އެއްޗެކެވެ. މެޓަވާރސް އަކީ ވާޗުއަލްކޮށް މީހުންނަށް އެއްވެ އުޅެވޭނެ، ގުޅުން ބާއްވަން ފަހިކޮށްދޭ މާހައުލެކެވެ.
ދިވެހިރާއްޖެއަށް މިކަމުގެ އަސަރު:
ބްލޮކްޗެއިން ޓެކްނޮލޮޖީއަށް ރާއްޖޭގައިވެސް ބޮޑެތި ބަދަލުތަކެއް ގެނެސްދެވިދާނެއެވެ. ފައިސާގެ މުއާމަލާތުތައް ހަލުވިކޮށް، ސަރުކާރުގެ ޚިދުމަތްތައް ފަސޭހަކޮށް އަދި ފަތުރުވެރިކަމުގެ ދާއިރާއަށް އިންގިލާބީ ބަދަލުތަކެއް ގެނެސްދެވިދާނެއެވެ. އަދި ކްރިޕްޓޯކަރަންސީ ބޭނުންކޮށްގެން ރާއްޖޭގެ އިގްތިސާދު ކުރިއެރުވުމަށްވެސް މަގުފަހިވެގެންދާނެއެވެ.
ނަމަވެސް، މިކަންކަމަށް ސަމާލުވެ ތައްޔާރުވުމަކީ މުހިއްމުކަމެކެވެ. ރައްކާތެރިކަމުގެ ފިޔަވަޅުތައް އެޅުމާއި، ރަނގަޅު ގަވާއިދުތައް ހެދުމާއި، ރައްޔިތުން މިކަމަށް ހޭލުންތެރިކުރުވުމަކީ މުހިއްމު ކަންތައްތަކެވެ.